طراحی اتاق کودک
وقتی صحبت از طراحی اتاق کودک میشود، همه ما به یاد فضایی پر از رنگهای شاد، اسباببازیهای جذاب و گوشههای دنج برای بازی و استراحت خواهیم بود. اما پشت این زیباییها، ضوابط و اصول خاصی وجود دارد که باید رعایت شوند تا اتاق کودک نه تنها زیبا، بلکه ایمن و کاربردی باشد. از انتخاب رنگها و مبلمان مناسب تا نحوه قرارگیری اسباببازیها و حتی ترسیمات اسکیس دستی که به ما کمک میکند تا ایدههایمان را به بهترین شکل به واقعیت تبدیل کنیم، همه و همه از اهمیت ویژهای برخوردارند. بیایید با هم به دنیای شگفتانگیز طراحی اتاق کودک قدم بگذاریم و با نگاهی خلاقانه و دوستانه، فضایی رؤیایی برای کوچولوهای عزیزمان بسازیم.
نکات اصلی در طراحی اتاق کودک
مواردی که در طراحی اتاق کودک حائز اهمیت است:
- امنیت: کودکان در مقابل خطرات بیشتری نسبت به بزرگسالان قرار دارند. طراحی اتاق با رعایت اصول امنیتی، از جمله استفاده از مواد غیرسمی، جلوگیری از آسیب به کودکان را تضمین میکند.
- تحریک خلاقیت: فضای طراحی شده باید کودکان را به خلاقیت و اندیشههای نوین ترغیب کند. با استفاده از رنگها، تزیینات و ابزارهای مناسب، اتاق میتواند به یک محل پر از انگیزه و تحول تبدیل شود که کودکان را به کشف و خلق دعوت میکند.
- سلیقه و علایق کودک: هر کودک دارای سلیقه و علایق خود است. بنابراین باید در طراحی اتاق به آن توجه شود. این امر باعث میشود که کودکان احساس وابستگی و تعلق به فضای خود کنند و برای توسعه ذهنی و اجتماعی خود بهترین شرایط را داشته باشند.
- فضای آموزشی: اتاق کودک محیطی مناسب برای یادگیری و توسعه مهارتهای ابتدایی است. فراهم کردن ابزارها و فضای مناسب برای بازی و فعالیتهای آموزشی، مهارتهای کودک را بهبود میبخشد.
- تنظیم فضا: استفاده از فضای موجود به بهترین شکل ممکن و انتخاب مبلمان و تجهیزاتی که جا به جایی راحت و مناسب داشته باشند.
- رنگها و نورپردازی: رنگها تأثیر زیادی بر روحیه و خلقوخوی کودک دارند. رنگهای ملایم و شاد میتوانند فضا را آرامشبخش کنند. نورپردازی مناسب برای مطالعه، بازی و استراحت کودک بسیار حائز اهمیت است.
- مبلمان مناسب: انتخاب مبلمان کاربردی و مناسب سن کودک که هم زیبا و هم مقاوم و هم ایمن باشد، یکی از اصول مهم در طراحی اتاق کودک است.
- انعطافپذیری: طراحی باید به گونهای باشد که با رشد کودک و تغییر نیازهای او بتوان تغییرات لازم را به راحتی اعمال کرد.
- فضای ذخیرهسازی: کودکان به فضایی برای نگهداری اسباببازیها، کتابها نیاز دارند. ایجاد فضای کافی و سازماندهی شده برای ذخیرهسازی، به مرتب نگهداشتن اتاق کمک میکند.
اهمیت طراحی
در طراحی یک فضا برای کودکان، مواردی همچون امنیت، تحریک خلاقیت، توجه به سلیقه و علایق کودک، و فضای آموزشی از اهمیت بالایی برخوردارند. امنیت از جمله اصول اساسی میباشد که در طراحی این فضا باید مدنظر قرار گیرد، زیرا فضایی که امنیت آن تضمین شود، احساس آرامش و اطمینان در کودکان ایجاد و به آنها اجازه میدهد که به آزادی و بازیهای خود روی بیاورند. از سوی دیگر، تحریک خلاقیت از طریق طراحی محیطی به کودکان امکان میدهد تا خلاقیت و ابتکار خود را در بازی و فعالیتهای روزمره به نمایش بگذارند. این امر به توسعه مهارتهای ذهنی و اجتماعی آنها کمک و خلاقیت را در آنها تقویت میکند.
طراحان فضا برای کودک
یکی از تکنیک های مهم و بسیار کاربردی برای طراحان فضاهای کودک، اسکیس است. این تکنیک به معماران و طراحان این امکان را میدهد تا به سرعت و با خلاقیت، طرحهای اولیه خود را بر روی کاغذ بیاورند و ایدههای خود را به شکلی سریع و قابل فهم به مشتریان و همکاران خود ارائه دهند
در سایت آموزش معماری ایکور، همواره بر اهمیت طراحیهای اسکیس در فرآیند طراحی فضاهای داخلی تأکید شده است.
برخی از تاثیرات و مزایای استفاده از اسکیس در طراحی اتاق کودک عبارتند از:
- تصویری روشن از ایدهها: معماران با اسکیس به سرعت ایدههای خود را به تصویر میکشند و قبل از ورود به مرحله طراحی دیجیتال یا اجرای نهایی، آن را بررسی و اصلاح میکنند. این فرآیند معماران و مشتریان را به یک درک مشترک میرساند.
- خلاقیت و انعطافپذیری: اسکیس بروز خلاقیت بدون محدودیت است. به ویژه در طراحی اتاق کودک، که نیاز به ایدههای نوآورانه و منحصر به فرد دارد.
- پرسپکتیو و عمق: در سایت ایکور، قبلاً نحوه ترسیم پرسپکتیو داخلی آموزش داده شده است. این مهارت به معماران کمک میکند تا فضا را با تمام جزئیات و از زوایای مختلف ترسیم کنند. در طراحی اتاق کودک، این امر به طراحان اجازه میدهد تا به خوبی فضا را از دید کودک ببینند و عناصر مختلف را با دقت بیشتری در محلهای مناسب قرار دهند.
- ارتباط بهتر با مشتری: با استفاده از اسکیس، معماران به راحتی با والدین کودک درباره نیازها و خواستههایشان صحبت میکنند و نظرات آنها را در مراحل اولیه طراحی اعمال خواهند کرد.
به طور کلی، استفاده از اسکیس و طراحیهای دستی در فرآیند طراحی اتاق کودک، نه تنها به معماران کمک میکند تا ایدههای خود را به صورت واضح و خلاقانه بیان کنند، بلکه به بهبود کیفیت و کارایی فضای نهایی نیز منجر میشود.
ضوابط طراحی فضای کودک
طراحی اتاق کودک باید به اصول خاصی توجه کند که هم ایمنی و راحتی کودک را تأمین کند و هم فضای جذاب و کارآمدی ایجاد نماید.
ایمنی
- مبلمان: استفاده از مبلمان با لبههای گرد و محکم برای جلوگیری از سقوط.
- مواد و مصالح: انتخاب مواد غیر سمی و ضد حساسیت و استفاده از کفپوشهای نرم و ضد لغزش.
- تجهیزات ایمنی: نصب محافظ برای پریزهای برق و قفل ایمنی برای کشوها و کابینتها.
رنگها و نورپردازی
- رنگها: رنگهای ملایم و آرامشبخش مانند آبی و سبز برای ایجاد فضای امن.
- نورپردازی: استفاده از نور طبیعی و لامپهای با نور گرم برای ایجاد حس آرامش، خصوصاً در هنگام خواب.
مبلمان و تجهیزات
- تختخواب: انتخاب تخت مناسب با سن کودک و استفاده از محافظ برای جلوگیری از سقوط.
- میز و صندلی: استفاده از میز و صندلی ارگونومیک متناسب با قد کودک.
- فضای ذخیرهسازی: ایجاد قفسههای قابل دسترس برای نظمدهی اسباببازیها و کتابها.
فضاهای چندمنظوره
- فضای بازی: اختصاص فضایی برای بازیهای خلاقانه و استفاده از کفپوشهای نرم.
- فضای مطالعه: ایجاد فضای مناسب برای مطالعه با قفسههای کتاب قابل دسترس.
تهویه و کیفیت هوا
- تهویه: اطمینان از تهویه مناسب و جریان هوای تازه.
- کیفیت هوا: استفاده از دستگاههای تصفیه هوا و اجتناب از مواد شیمیایی.
انعطافپذیری و قابلیت تغییر
- طراحی فضا و مبلمان قابل تنظیم برای رشد کودک و تغییر نیازها.
دکوراسیون و جزئیات
- دکور شخصی: تشویق کودک به شرکت در انتخاب دکور و استفاده از آثار هنری برای دیوارها.
- جزئیات جذاب: استفاده از پوسترهای کارتونی و پردههای رنگی برای جذابتر کردن فضا.
با رعایت این اصول، میتوان فضایی ایمن، راحت و جذاب برای کودک ایجاد کرد که مناسب بازی، استراحت و مطالعه باشد.
اندازههای بدن کودک
در طراحی اتاق کودک، توجه به اندازههای بدنی کودک در رنجهای سنی مختلف برای ایجاد فضایی ایمن و راحت ضروری است. این اطلاعات به شما کمک میکند تا مبلمان و تجهیزات مناسبی انتخاب کنید.

قد استاندارد کودکان 0 تا 6 سال ایرانی را به شکل خلاصه در یک جدول برای شما قرار داده ام.
سن و قد کودکان
- نوزادان (0 تا 1 سال)
قد 50 تا 75 سانتیمتر، وزن 3 تا 10 کیلوگرم. تختخواب باید دارای محافظهای بلند و محکم باشد تا از سقوط جلوگیری کند.
- کودکان نوپا (1 تا 3 سال)
قد 75 تا 95 سانتیمتر، وزن 10 تا 15 کیلوگرم. مبلمان باید کمارتفاع و ایمن با گوشههای گرد باشد.
- کودکان پیشدبستانی (3 تا 5 سال)
قد 95 تا 110 سانتیمتر، وزن 15 تا 20 کیلوگرم. نیاز به فضایی برای بازی و یادگیری دارند و باید از میز و صندلیهای ارگونومیک با ارتفاع مناسب استفاده شود.
- کودکان دبستانی (5 تا 12 سال)
قد 110 تا 150 سانتیمتر، وزن 20 تا 40 کیلوگرم. نیاز به فضایی برای انجام تکالیف مدرسه و مطالعه دارند و میز و صندلیهای قابل تنظیم مناسب است.
راهنمای انتخاب مبلمان بر اساس قد و وزن کودک
انتخاب تختخواب و مبلمان مناسب برای کودکان و نوجوانان
1- تختخواب
- نوزادان: تختخوابهای با محافظهای بلند و قابل تنظیم (70 × 140 سانتیمتر).
- کودکان نوپا: تختهای کوتاه با نردههای محافظ.
- کودکان پیشدبستانی: تختهای استاندارد کودک با ارتفاع مناسب (70 × 160 سانتیمتر).
- کودکان دبستانی: تختهای تک نفره با قابلیت ذخیرهسازی (90 × 190 سانتیمتر).
- نوجوانان: تختهای تک یا دو نفره با طراحی مدرن (100 × 200 سانتیمتر).
2- میز و صندلی
- کودکان پیشدبستانی: میز و صندلیهای کوچک و ارگونومیک.
- کودکان دبستانی: میز و صندلیهای قابل تنظیم بر اساس قد.
- نوجوانان: میزهای بزرگتر و صندلیهای ارگونومیک برای مطالعه و استفاده از رایانه.
3- فضای ذخیرهسازی
- همه سنین: استفاده از قفسهها، کشوها و جعبههای قابل دسترس و سازماندهیشده برای نظمدهی به اسباببازیها و کتابها.
استانداردهای ابعاد تختخواب بر اساس سن
- نوزادان: تختخواب نوزاد (70 × 140 سانتیمتر) با محافظهای بلند.
- کودکان نوپا: تخت کودک نوپا با محافظهای کوتاه (70 × 140 سانتیمتر).
- کودکان پیشدبستانی: تختخواب کودک با ابعاد 70 × 160 سانتیمتر.
- کودکان دبستانی: تختهای تک نفره (90 × 190 سانتیمتر).
- نوجوانان: تختخواب تکنفره بزرگتر برای قد بلندتر (100 × 200 سانتیمتر).
با انتخاب مناسب این مبلمان و تختخوابها، میتوان به راحتی و ایمنی کودکان در طول سالهای رشد کمک کرد.
نکات اضافی در انتخاب تختخواب
این قسمت نکات تکمیلی جهت چیدمان برای فضای اتاق یک کودک را توضیح دادهایم.
- تختخوابهای قابل تنظیم: برخی از تختها قابلیت تنظیم طول دارند و میتوانند با رشد کودک تطبیق پیدا کنند. این مدلها گزینههای اقتصادی و مناسبی هستند.
- محافظهای تخت: برای کودکان نوپا و پیشدبستانی، استفاده از محافظهای جانبی برای جلوگیری از سقوط ضروری است. این محافظها باید به راحتی قابل نصب و جداسازی باشند.
- جنس و ساختار: انتخاب تختخوابهایی از مواد با کیفیت و با ساختار محکم و ایمن بسیار مهم است. تختهایی از چوب مقاوم یا فلز با کیفیت میتوانند دوام بیشتری داشته باشند.
- تشک: تشک باید متناسب با ابعاد تخت و با کیفیت بالا باشد تا از راحتی و سلامت ستون فقرات کودک حمایت کند.
انتخاب ابعاد مناسب تختخواب بر اساس رده سنی و قد کودک، به ایجاد فضایی راحت و ایمن برای خواب کودک کمک میکند. رعایت استانداردهای ابعاد تختخواب و توجه به نکات اضافی میتواند تضمینکننده خوابی آرام و سالم برای کودک باشد. با در نظر گرفتن نیازهای کودک در هر مرحله از رشد، میتوانید تختخوابی مناسب و کاربردی برای او تهیه کنید.
چطور والدین بدون حضور طراح اتاق کودک خود را به شکل استاندارد دیزاین کنند؟
بدون شک، حضور طراح حرفهای میتواند در طراحی و ایجاد اتاق کودک بسیار مفید باشد، اما والدین بدون داشتن تجربه حرفهای هم میتوانند با رعایت چند نکته اساسی، یک اتاق مناسب و دلپذیر برای کودکان خود ایجاد کنند:
۱. اطلاعات در مورد استانداردهای طراحی
والدین میتوانند با مطالعه راهنماییها و استانداردهای طراحی اتاق کودک، مانند ابعاد مناسب تختخواب، فضای لازم برای بازی، ایمنی و ارتفاع مناسب مبلمان، بهترین راهکارهای طراحی را درک کنند.
۲. استفاده از منابع آموزشی آنلاین
آموزش آنلاین، مانند ویدئوها و وبسایتهای مرتبط با طراحی اتاق کودک، میتوانند به والدین کمک کند تا مفاهیم طراحی را درک و ایدههای خود را پیادهسازی کنند.
۳. مشاهده نمونههای طراحی دیگران
مشاهده نمونههای طراحی اتاق کودک در وبسایتها و شبکههای اجتماعی میتواند الهام بخش باشد و ایدههای جدیدی را برای طراحی اتاق به ذهن آورد.



۴. شناخت نیازهای خاص کودک
هر کودک نیازهای خاصی دارد. شناخت این نیازها و توجه به علایق و سلیقههای کودک، در طراحی فضای مناسب و شاداب بسیار موثر است.
۵. مشارکت کودک در طراحی
کودکان خود بهترین معرفان نیازهای خود هستند، مشارکت آنها در طراحی اتاقشان به خلق یک فضای منحصر به فرد و دلپذیر کمک میکند.
۶. استفاده از ابزارهای طراحی آنلاین
استفاده از ابزارهای طراحی آنلاین، مانند نرمافزارهای طراحی داخلی اتاق، به پدر و مادرها کمک میکند تا ایدههای خود را به صورت دقیقتر برای طراحی اتاق کودکشان مدلسازی کنند.
والدین میتوانند بدون وجود طراح حرفهای، اتاقی را برای کودکان خود ایجاد کنند که ایمن، جذاب و هماهنگ با نیازهای کودکانشان باشد.
دو نمونه از ابزارهای طراحی آنلاین
هر دوی این ابزارها با ارائه قابلیتهای مختلف و رابط کاربری ساده، به پدر و مادرها امکان میدهند تا به راحتی اتاق کودکان خود را طراحی و مدلسازی کنند و با تغییرات مختلف، بهترین طرح را انتخاب کنند.
- Planner 5D
نرمافزارPlanner 5D یک ابزار آنلاین میباشد که به کاربران امکان میدهد تا به راحتی و بدون نیاز به تجربه قبلی در طراحی داخلی، اتاقها و فضاهای مختلف را مدلسازی و طراحی کنند. این ابزار دارای رابط کاربری کارآمد و انعطافپذیری است که امکان افزودن مبلمان، دکوراسیون، رنگها و الگوهای مختلف را فراهم میکند.
- Roomstyler
روم استایلر یکی دیگر از ابزارهای طراحی داخلی آنلاین است که به کاربران امکان میدهد تا اتاقها و فضاهای مختلف را به راحتی و به صورت سهبعدی طراحی کنند. این ابزار دارای کتابخانهای گسترده از مبلمان، دکوراسیون و متریالهای مختلف است که کاربران میتوانند از آنها برای طراحی اتاق کودکان خود استفاده کنند.
چطور طراحی پلان انجام بدیم؟
“دوره طراحی پلان از 0 تا 100: آموزش حرفهای طراحی فضاهای داخلی و خارجی”
آکادمی آموزش معماری ایکور دورههای گوناگونی را در زمینههای مختلف معماری ارائه میدهد، از جمله دورههایی که ارائه میشود، دوره “طراحی پلان از 0 تا 100” است. این دوره جامعیت بسیار بالایی دارد و تمام نکات مربوط به طراحی فضاهای داخلی و خارجی، همچنین لنداسکیپ را در بر میگیرد. در این دوره، از ابتدا تا انتها، شما با اصول و تکنیکهای طراحی پلان آشنا میشوید و با اعمال ضوابط و استانداردهای طراحی، قادر به ترسیم و طراحی پلانهای حرفهای خواهید بود. این دوره برای افرادی که میخواهند به شکل حرفهای و با رویکرد حرفهای به طراحی پلان بپردازند، بسیار مناسب است.
نتیجه گیری
در این مقاله، به بررسی اصول و ضوابط طراحی اتاق کودک پرداختیم و نکات مهمی را در خصوص ابعاد، تاثیر ترسیمات دستی در طراحی این فضا، ابعاد تخت خواب مناسب برای کودکان، و نحوهی ایجاد یک اتاق کودک با استفاده از ابزارهای آنلاین معرفی کردیم. همچنین، دورهی حرفهای طراحی پلان 0 تا 100 امکاناتی را برای طراحی حرفهای و مناسب فضای کودک پیشنهاد دادیم. این مقاله، به عنوان راهنمایی جامع برای طراحی یک اتاق کودک شاد و ایمن، میتواند به والدین کمک کند تا تصمیمات بهتری در این زمینه بگیرند و بهترین فضای ممکن را برای رشد و توسعه کودکان خود ایجاد کنند.